Het asociale is sociaal geworden, ook op kantoor

Bij de anderhalvemeterspecialist, voorheen bekend als kantoorartikelenzaak, dreigen tekorten. Er is net een partij alarmgele afstandsvesten binnengekomen, vertelt Angela, ‘en die zijn zo weer op’. stevige exemplaren met reflectiebanden: het exclusieve plunje van de wegwerkers, betonstorters en verkeersregelaars dringt nu ook de wereld binnen van de bleke kantoorneuzen en hun collega’s in de buitendienst. Op de achterzijde een duidelijk opgeheven vlakke hand: anderhalve meter afstand, of wegwezen.
Het asociale is sociaal geworden, ook op kantoor.
Later zal in de winkel een zakenman zeggen: ‘Genegenheid is een wapen geworden. We mogen niet meer in elkaars nabijheid zijn, de intimiteit is weg, we mogen níks. En het slaat nergens op.’
De anderhalvemeterspecialist heeft 39 vestigingen die normaal Office Centre heten, en doorgaans te vinden zijn op de Hollandse bedrijventerreinen waar je nooit veel van verneemt, temidden van de kantoren die zich na twee maanden ‘intelligente lockdown’ alweer vullen met leven, zoals de parkeerterreinen zich alweer vullen met leasewagens. Ja, de kantoormens komt z’n huis uit en waagt zich voorzichtig op de vloer, als een schaatser aan het begin van een nieuw seizoen, en met de pest in z’n lijf omdat alles ineens aan regels is gebonden: geen groepsvorming bij de koffieautomaat.
Mensen houden van kantoren, die heerlijke niemandslanden gevuld met hufterproof design en altijd iemand van facility management paraat om de klachten over de airco te noteren. Ook het kantoor zal dit virus overleven, maar vooralsnog is de vloer Vloerstickers. Voorzien van stickers die de looprichting aangeven, van waarschuwingen en strategische opgestelde hygiënestations.
De ene mens van de andere gescheiden door plexiglas kuchschermen, die trouwens zijn uitverkocht bij de anderhalvemeterspecialist in Tilburg want plexiglas is nu ‘wereldwijd’ een schaarstegoed, zegt Angela, ‘ook het showmodel is verkocht’.
Zelf opereert ze vanachter een kledingrek bespannen met cellofaan, dat prima dienst doet als klantenscherm.
Aan het begin van de viruscrisis, tijdens de thuiswerkweken, waren de ergonomische artikelen in trek – inmiddels maakt men zich op voor de grote terugkeer. ‘Het kan weer’, zegt Angela, en voor het ‘nieuwe normaal’ is een arsenaal aan hulpmiddelen beschikbaar waaronder duurzame vloerstickers ‘geen doorgang’, vloerstickers ‘eenrichting’, driehoekstickers ‘houdt afstand!’, kantoorverkeersborden op staanders, geelzwart gestreepte pijlen, deurposters met ‘pas op jezelf en op elkaar’ en ‘voorkom boetes’, en afscheidingsstroken met ‘samen verslaan we Covid-19’. Groots is het vloerzeil voor onder het bureau met een straal van anderhalve meter: een lap persoonlijke ruimte.
‘Het kan weer’ – de klanten die ik tegenkom leggen dat anders uit. ‘Het is een keer klaar’, zegt de jonge zakenman met een installatiebureau, ‘het duurt nu lang genoeg’. En ook hij ‘bekijkt het heel nuchter’: ‘Hoeveel mensen zijn er nou eigenlijk dood? Vijfduizend? Wat we doen slaat nergens op. Heel concreet: gooi alles open en hou de zestigplussers acht weken in quarantaine. Simpel.’ Eerlijk gezegd komen vrijwel alle klanten die ik aanspreek met datzelfde verhaal: ‘klaar mee’, ‘genoeg nu’, ‘onzin’, ‘waar zijn we mee bezig’. Liefst anoniem want ‘je mag het niet hardop zeggen’ maar ‘iederéén vindt dit toch?’
De eenstemmigheid verbaast me, en de overtuiging. Wat dat betreft was die weggehoonde persconferentievraag van de NOS aan premier Rutte (‘al weken zegt u dat Nederland zich voorbeeldig gedraagt en wat krijgen de mensen ervoor terug?’) geen slechte: het is werkelijk wat ze hier in de winkels bezighoudt.
‘Als je naar de kille cijfers kijkt’, zegt een zakenman in zonnepanelen, ‘wat stelt dit virus nou voor? Van de honderd grootste virusuitbraken in de geschiedenis zitten we niet eens bij de eerste tachtig. Tyfus, cholera – weet je hoeveel mensen nu nog doodgaan aan tbc? Anderhalf miljoen!’ Hij is opgeleid tot biochemicus en rekent alles zelf thuis na. De maatregelen: ‘ik zie het als een knechting’ en ‘vraag maar rond, het is een onderstroom, iedereen heeft er zat van. We leven in een vrije samenleving en geven dat op voor een klein probleem. Straks krijgen we vaccinatieplicht. Alles draait om controle.’
Kijk maar op YouTube, zegt hij ook, daar wordt alles uitgelegd.
In de leaseauto onderweg naar het ‘anderhalvemeter experience center’ in Nieuwegein is het radionieuws al zo goed als coronavrij – ook dat zal ze sterken. En in de winkel zegt de manager van een administratiekantoor: ‘de afgelopen weken waren een soort vroege bouwvak. Prima. Nu weer aan het werk’.
De vraag is nu of al die stickers, borden, vesten en kuchschermen genoeg zijn om de anderhalvemetersamenleving overeind te houden.