Tot voor kort gaf Frans Davelaar mede leiding aan een team van 5.000 kantoorspecialisten in Nederland en Duitsland. Hij werd daarbij ondersteund door drie personal assistants en bracht een belangrijk deel van zijn werkdagen door in het vliegtuig en soms op de achterbank van zijn auto met chauffeur. Maar die periode kwam afgelopen zomer abrupt tot stilstand. Geen reden voor deze rasondernemer om bij de pakken neer te gaan zitten. We treffen hem in zijn nieuwe kantoor boven de kantoorvakhandel Van de Ven in Soest, waar hij alweer leiding geeft aan zijn team van 50 mensen én alweer nieuwe plannen uitwerkt. “Het hoofdstuk is af, maar het boek gaat verder.”
Als er iemand een echte ondernemer genoemd mag worden, dan is het wel Frans Davelaar. Het jaar 2006 is een belangrijk ijkpunt in zijn rijke loopbaan. Dan neemt Davelaar de kantoorvakhandel van zijn vader over. Onder de naam Kantoorexpert groeit hij verder door met de overname van Aviks uit Ridderkerk, Duvak en de groep kantoorartikelen van Paagman. Eind 2012 verrast Davelaar vriend en vijand met de spraakmakende overname van Gebroeders Winter in Amsterdam. “De deal kwam eigenlijk uit het niets vallen. Ik kende Gebroeders Winter als een fantastisch bedrijf dat al meer dan honderd jaar bestaat. Ik werd in die tijd, toen de vakhandel in moeilijkheden verkeerde, gebeld door de curator of ik niet iemand kende die de zaak kon overnemen. Ik vond mijzelf aanvankelijk niet echt een geschikte kandidaat om alle winkels over te nemen, maar wel een deel van het bedrijf samen met een andere partij. Na ampel beraad met verschillende mensen binnen Novaka en Quantore kwam de problematiek weer op mijn bordje terecht. Met behulp van een financiële regeling met Quantore konden we Gebroeders Winter uiteindelijk overnemen.”
Sensationele overname
Toen had Davelaar de ‘smaak van overnames’ te pakken. Was de Gebroeders Winter-deal al
spraakmakend, de overname van Office Centre enige jaren later mocht best sensationeel
genoemd worden. “Op dat moment rouleerden er berichten over een op handen zijnde wereldwijde fusie tussen Staples en Office Depot. In Europa was de deal al goedgekeurd. Samen met Quantore bekeken we op welke manier we hierop konden inspringen. Toen deze deal in de VS niet werd goedgekeurd door de mededingingsautoriteit, verwachtte ik dat het in Europa ook gecanceld zou worden en Staples naar een andere oplossing zou gaan zoeken. Ik heb de global benaderd met de vraag om aan mij te denken mocht er een andere oplossing worden gezocht. Op een onbewaakt moment nam een Staples-man contact op met mij en gingen we om de tafel. Vervolgens gingen we het hele overnametraject in dat wel een jaar duurde. Dat was een spannende en leerzame tijd, waarbij ik de hulp van veel mensen heb gekregen. Samen met compagnon Goswin Fijen konden we de deal rondmaken, waarbij het uiteindelijk met het vastgoed is gefinancierd.” Waar Frans Davelaar ooit begon met een kleine vakhandel om de hoek, staat hij met de overname van Office Centre van lieverlee aan het hoofd van een groot concern.
“Kon ik mij dat voorstellen? Ja, omdat we er al een jaar mee bezig waren en je ergens naartoe groeit. Maar achteraf kijkend had ik toen al een andere beslissing moeten nemen. Een bestuurder is iets anders dan een ondernemer. Ik ben er na het avontuur achter gekomen dat ik het ondernemen beter beheers dan het besturen, in de zin van zo’n grote onderneming leiden. Eigenlijk had ik er iemand naast moeten hebben die meer de bestuurstaken zou behartigen, en dat ik me meer met de business kon bezighouden.” Davelaar is dan ook een persoon die liever nieuwe ideeën en concepten ontwikkelt. “Niet dat ik me wil vergelijken met Steve Jobs van Apple, maar hij richtte zich meer op de ontwikkeling van technologie dan de raad van commissarissen toe te spreken. Ik vind het veel leuker om nieuwe
concepten te bedenken en commercieel met de toko aan de gang te gaan.”
Staples Duitsland
Tot aan de overname van Office Centre kon Davelaar zich volop ontplooien in het ondernemer zijn, maar daarna werd hij er noodgedwongen in beperkt. Wat heeft hij ervan geleerd? “Voor de overname van de Duitse business van Staples (dat vlak voor de coronacrisis plaatsvond, red.) heb ik de betekenis van de trendy slogan ‘Massa is kassa’ leren kennen. Op het moment dat er veel door de kassa heen gaat, blijft er altijd wel wat hangen. Vooral de massa is van belang voor retail. Hoe kan je de gemiddelde omzet per klant van 10 euro naar 20 euro verhogen? Verder heb ik opgestoken dat we met elkaar in onze branche moeten concluderen dat een klant niet alleen voor een ordner naar de winkel komt. Het concept dat we met elkaar hebben bedacht en uitgewerkt, is dat de winkel een regiofunctie moet hebben waar je naar toe moet voor bepaalde zaken en waar een mate van fun en beleving zou moeten zijn, aangestuurd door een centrale organisatie. Elke shopmanager zou met de poten in de klei van die regio moeten staan en zich actief moeten opstellen, aangevuld met een accountmanager. Ook paste in onze filosofie dat een winkel in Maastricht op bepaalde punten zou mogen verschillen van een in Groningen. Dat hele concept met zijn allen ontwikkelen is fantastisch.”
Eind 2019 kwam het aanbod voorbij om Staples in Duitsland over te nemen. “Na wat wikken en wegen zijn we hierop ingegaan, mede omdat het een prachtige businesscase is. We zagen dat Duitsland op ons vakgebied vijf tot zeven jaar achterloopt. Het ligt niet aan de mensen, maar de traditie ingegeven door bepaalde wetgeving. De verkoop van ordners daalt daar bijvoorbeeld niet zo scherp. Bij de oosterburen kunnen we dus meer marge maken op traditionele producten dan tech-producten. Als we de businesscase rond zouden kunnen krijgen, dan wisten we dat we de tijd hadden om het Nederlandse concept te implementeren in Duitsland. Uiteindelijk is de zaak beklonken.”
Maar plotsklaps moesten begin maart 2020 de winkels dicht in Duitsland wegens corona. “Dan kom je ineens in een overlevingsmodus terecht. In Duitsland is in tegenstelling tot ons land dicht ook écht dicht. Tijdens de tweede lockdown hebben we nog geprobeerd om met de Nederlandse ondernemingsgeest de grenzen op te zoeken. De steun van de overheid was daar ook weer anders geregeld.”
Minder marge
Ondanks de coronacrisis boekte Office Centre vorig jaar ‘slechts’ een beperkt omzetverlies. “Maar als je bekijkt waar de omzet problematiek echt vandaan kwam, dan ontstaat een ander beeld. We werken samen met PostNL en door de crisis ontplofte het versturen van pakketjes. Dit gaat dan wel door onze kassa’s, maar daar verdien je eigenlijk niets aan. Je kunt wel marge halen met bijvoorbeeld copy & print, maar dat lag ook op zijn gat. De webcams en andere computerproducten waren niet aan te slepen, maar de marge hiervan is een stuk minder. Dan zijn de parameters omzet en marge versus kostenpatroon in een keer heel anders. Natuurlijk zuur, maar commercieel gezien was op dat moment een houvast dat mensen ons wel wisten te vinden. Maar het heeft niet mogen baten.”
Hoofdstuk af, boek verder
Davelaar kijkt met gemengde gevoelens terug op het Office Centre-avontuur. “Het is zuur dat je afscheid moet nemen van iets dat je, samen met Goswin, met hart en ziel hebt opgezet. Zakelijk moet je het zo bekijken dat het boek niet dicht is, maar dat het hoofdstuk van Office Centre af is. Het is zeker geen tranendal, want voor de ondernemer Frans Davelaar en de ondernemer Goswin Fijen breekt er weer een nieuw hoofdstuk aan. Office Centre was mijn kindje, maar nu is het nog steeds mijn neefje. Ik heb nog steeds warme gevoelens bij Office Centre en de mensen.” Volgens Davelaar is er nog steeds leven voor Office Centre.
“Als je mij als ondernemer persoonlijk vraagt of er nog toekomst is voor de winkel van Office Centre, dan zeg ik volmondig ja. Of dat het nu 31 winkels (tijdens corona) moeten zijn, of 20, of wat dan ook, daar kan ik geen antwoord op geven. Ik geloof nog steeds in het concept. Zo zouden merken hun eigen showroom kunnen etaleren op de winkelvloer. Of andere soorten van samenwerking. De klant komt niet alleen voor een ordner naar binnen, maar wel voor de post of copy & printing. Ik als ondernemer kan het niet gek genoeg zijn, zoals een La Place of Burger King in de vestiging. Hoe kan ik mensen trekken? Dat doe je met uitgekiende concepten.”
Geloof in markt
Tijdens zijn Office World-periode heeft Davelaar al zijn vestigingen van KantoorExpert en Gebroeders Winter van de hand gedaan, maar hij keerde deels terug op zijn oude nest. “Ik heb afgelopen zomer negen winkels teruggekocht van mijn opvolgers, van welke zeven onder de vlag van Gebroeders Winter, Boekhandel Van de Ven en KantoorExpert in Soest. Dat zat in de deal met de investeerder. Alleen hebben we afgesproken dat ik de naam KantoorExpert niet ga voeren, maar de naam van heel vroeger: Van de Ven. Dus we hebben nu Van de Ven for Office & More en de gelijknamige boekhandel.” Deze transactie bewijst dat Davelaar nog niet klaar is in de kantoorbranche. “Ik geloof nog steeds in deze markt, al verandert die natuurlijk. Ik vind het nog steeds leuk, maar vooral terugkijkend waarom ik de markt ooit leuk vond. Met onze producten kom je met iedereen in aanraking. Vroeger was het misschien een flesje Tipp-Ex en nu een tablet. Iedereen heeft onze producten nodig, zowel traditioneel of digitaal. Tegenwoordig zijn office supplies ook schoonmaakmiddelen en facilitaire producten. Ik vind het prachtig om met veel verschillende mensen en branches in aanraking te komen.”
Nieuwe rol
De Soestenaar is van bestuursvoorzitter van een grote speler naar directeur van een onderneming met vijftig medewerkers gegaan. Hoe bevalt die nieuwe rol? “Het is zeker wennen als je enkele jaren hebt gehad dat iemand je agenda bijhield en dergelijke. Maar het leuke is dat ik veel meer tijd kan steken in mijn passie voor de commercie, de verbinding en het conceptmatig denken. Daar zijn we ook heel druk mee bezig.” Hij vervolgt: “Iedereen weet dat onze markt verandert, niet alleen qua aanbieders, maar ook producten, evenals de manier waarop ik die producten kan vinden, kopen en bestellen. Bovendien is duurzaamheid veel meer een issue dan twee jaar geleden. Wat geeft minder CO2-uitstoot? Een product online bestellen of als je het met een elektrische auto af kunt halen in het dorp? Daar zullen zeker ontwikkelingen in zijn. Daarnaast ontstaan in de markt voor office supplies nieuwe kansen door de digitalisering en online meetings. Ook op het gebied van inrichting zijn er volop ontwikkelingen door het hybride werken. Het kantoor wordt een clubhuis en wij faciliteren dat. De markt is zo in beweging en als je vast blijft houden aan je kopieerpapier en toner, dan red je het niet. Bovendien heb ik een voorliefde voor boeken gekregen en een traditionele boekhandel is prachtig. Die zal nog heel lang blijven bestaan.”
Teamgeest
Davelaar wedt met zijn nieuwe onderneming nu op meerdere paarden. “We hebben de traditionele boekhandel, waarbij ik nog veel mogelijkheden zie. Daarnaast hebben we een poot Gebroeders Winter, die met zijn kleine winkels geschikt is voor een stad als Amsterdam. Bovendien willen we met Van de Ven op regionaal niveau, zoals we dat nu al doen, de office supplies verder laten groeien. De online business loopt hier dwars doorheen. Bij Gebroeders Winter gaat het hierbij meer om de beschikbaarheid. Laat zien wat je expertise en zoek de combinatie met afhalen. Bij de business van Van de Ven staat het ontzorgen van de klant voorop.”
Waar sta je over vijf jaar?
“Allereerst vind ik belangrijk dat we kunnen bouwen aan een team van jonge en oudere mensen, dat er samen voor gaat. Je moet bedrijfsmatig winst maken, je moet sustainable zijn, dat begrijp ik allemaal. Maar het zou mooi zijn als mijn medewerkers over vijf jaar met trots zeggen: ik werk bij Tilssons (de naam van de holding, red.). Verder zou ik graag van de leveranciers partners maken en dat je uiteindelijk een soort community creëert.”
