De wereld van de werkomgeving staat op zijn kop. Door de stormachtige opkomst van ‘hybride werken’ is meer dan ooit behoefte aan gevalideerde kennis om werkomgevingen op toekomstbestendige wijze in te richten. Tijdens de wetenschappelijke conferentie van het Transdisciplinary Workplace Research (TWR) Network gingen veel presentaties dan ook over een verantwoorde implementatie van hybride werken. Het Center for People and Buildings (CfPB) leverde twee bijdragen aan het evenement, dat dit jaar gehouden werd in Milaan.
De TWR Conference is een tweejaarlijkse conferentie, waar internationale onderzoekers hun onderzoeksresultaten over verschillende aspecten van de werkomgeving delen. Het gaat daarbij om een multidisciplinaire mix van sociale, fysieke, technologische en managementvraagstukken in relatie tot de werkomgeving. In Milaan zijn maar liefst 80 papers en posters gepresenteerd. De collegezalen van de Politecnico di Milano waren van 7 tot en met 10 september gevuld met onderzoekers en praktijkexperts uit 24 verschillende landen.
Nationaal onderzoek
Het Delftse kenniscentrum CfPB presenteerde twee wetenschappelijke papers. CfPB-onderzoeker Maaike Niekels bijdrage betrof het paper ‘What do knowledge workers actually do? A framework to develop a new taxonomy for knowledge workers’ activities’. Dit paper – geschreven door Maaike in samenwerking met CfPB-collega’s Anca Gosselink, Henk-Jan Hoekjen en Bartele Hoekstra – vormt de wetenschappelijke onderlegger voor het Nationaal Onderzoek ‘Activiteiten op het werk’. Dit onderzoek is enige tijd geleden gestart (deelnemen kan via https://wodi.cfpb.nl/index.php/489282?lang=nl).
Maaike gaf het publiek een korte uitleg bij de wetenschappelijke uitgangspunten en methodiek van dit onderzoek. “De activiteitgerelateerde werkomgeving heeft zich ontwikkeld tot de standaard configuratie van kantoren”, hield Maaike de aanwezigen voor. “Maar er is verrassend weinig onderzoek gedaan naar wat die activiteiten van kenniswerkers eigenlijk precies inhouden. We willen als CfPB een gevalideerde taxonomie van activiteiten ontwikkelen, zodat organisaties op een verantwoorde manier keuzes voor werkomgevingen in de toekomst kunnen maken. Dat is nu belangrijker dan ooit, omdat de opkomst van hybride werken tot veel verwarring leidt bij organisaties en hun medewerkers.”
Een vierde ‘B’
Ook CfPB-onderzoeker Dennis La Brijn presenteerde een paper tijdens de TWR Conference. Zijn bijdrage ging over het paper ‘The role of cohesion and connection within the ABW framework: A critical elaboration’, dat hij schreef met CfPB-collega’s Sjors Houtveen en Jacqueline Schlangen. Dennis vertelde de aanwezigen over het belang van verbinding in het hedendaagse kantoor, niet toevallig ook het onderwerp van het drukbezochte CfPB Jaarcongres, dat op 13 oktober gehouden werd in Rijswijk. “Het woord ‘verbinding’ wordt tegenwoordig veel gebruikt wanneer het gaat over de werkomgeving”, aldus Dennis. “Wij denken dat het – zeker nu – belangrijk is om dit onderwerp
meer nadruk te geven. In onze wereld spreken we vaak over ‘Bricks, Bytes and Behaviour’. Wij denken dat in de huidige context een vierde ‘B’ bij zou moeten; de ‘B’ van ‘Bonding’. Binnen het CfPB geven we momenteel op verschillende manieren nadere invulling aan dit onderwerp. We hebben onder meer een wetenschappelijk artikel geschreven over historische voorbeelden van ‘verbinding’ en de voorwaarden waaraan je moet voldoen om gemeenschappelijkheid te organiseren.”
Nieuwste kennis
Behalve Maaike en Dennis nam ook CfPB-onderzoeker Anca Gosselink deel aan TWR Conference in Milaan. Anca benadrukt hoe belangrijk deze conferentie is voor het werkveld. “Er is op dit moment misschien wel meer behoefte dan ooit aan onderzoek op het gebied van de werkomgeving”, legt ze uit. “Sinds de pandemie willen organisaties massaal overgaan op ‘hybride werken’. Maar bij de implementatie van deze nieuwe manier van werken zijn nog grote onduidelijkheden. De TWR Conference is daarom erg belangrijk, omdat hier de nieuwste kennis gepresenteerd en gedeeld wordt.” In dit kader verwijst Anca ook naar het collectieve onderzoeksprogramma Werk in Transitie, dat het CfPB momenteel uitvoert in samenwerking met TU Delft en TU Eindhoven. “Dat programma is geheel gericht op de ontwikkeling van werk en werkomgeving in de komende jaren. Organisaties worstelen met de manier waarop ze hybride werken moeten toepassen. Met Werk in Transitie bieden wij kennis en ondersteuning in het werkveld. Nu doen al veel grote organisaties mee aan het onderzoek; ook andere partijen zijn welkom zich aan te sluiten.”
De TWR Conference in Milaan werd druk bezocht. Zowel tijdens de vele presentaties als in de wandelgangen van het evenement deelden de internationale aanwezigen volop relevante kennis. Die kennis is overigens ook beschikbaar voor iedereen die niet in staat was de conferentie in Milaan bij te wonen. Inmiddels zijn de papers van het CfPB – en alle andere wetenschappelijke papers die gepresenteerd werden tijdens het TWR-congres – gepubliceerd in de ‘Proceedings of the 3rd Transdisciplinary Workplace Research Conference’. In de publicatie zijn tal van interessante artikelen opgenomen, waaronder bijvoorbeeld een bijdrage van (onder meer) Rianne Appel-Meulenbroek (TU Eindhoven), Monique Arkesteijn (TU Delft) en Bartele Hoekstra (CfPB) die voortkomt uit het onderzoek We Werken Thuis. Dit onderzoek voerde het CfPB in 2020 uit samen met TU Eindhoven, TU Delft en Aestate/Ontrafelexperts. De TWR Proceedings zijn te downloaden via de website van het CfPB. Daar is ook meer informatie te vinden over het onderzoeksprogramma Werk in Transitie.
