Na maandenlange problemen met het CB lijkt er inmiddels een lichte verbetering zichtbaar te zijn. Al twee weken krijg ik op woensdag mijn boeken weer uit Culemborg. Eindelijk weer die vertrouwde vrachtwagen en geweldige chauffeurs. Misschien is het toeval, maar voorlopig tel ik mijn zegeningen. Op initiatief van het CB heb ik ook een test lopen om te zien of de leveringen voortaan structureel zonder inbreng van PostNL gerealiseerd kunnen worden. De firma Foox in plaats van PostNL, maar wel op een voor mij veel minder gunstige leveringsdag.
Oplossingen en meedenken had ik eerlijk gezegd vooral verwacht van de KBb, de belangenvereniging voor de boekhandel. In plaats van een telefoontje of een mailtje deden ze onlangs een poging om een mes in mijn rug te planten. Het doel werd weliswaar ruimschoots gemist maar ik hoorde het mes wel degelijk even voorbij suizen. Of was het de bezem die gebruikt was om het eigen straatje schoon te vegen? Het bestuur van KBb stuurde een nieuwsbrief naar alle boekwinkels met de tekst dat het nooit verstandig is om in de pers iets uit te vechten. Dat zij als organisatie juist bezig zijn om alles binnen het boekenvak te monitoren. Wat dat ook mag betekenen. Volgens eigen zeggen was de KBb al in gesprek met het CB. Net zoals ze al drie jaar in gesprek zijn met politiek Den Haag om de boekwinkels essentieel te maken.
Het is mijns inziens een gemiste kans. In plaats van te zeggen dat ze niet kunnen of willen reageren op individuele gevallen, had de problematiek met het CB bij zeer veel boekwinkels ook het startschot kunnen zijn voor een poging het boekenvak weer te verenigen. Eén voor allen, allen voor één. Ooit waren wij een sterk collectief dat gezamenlijk ten strijde trok om het boek te verkopen en te beschermen. Inmiddels is het een branche geworden die grotendeels bestaat uit eigen belang. Het boek staat niet voor iedereen nog op de eerste plaats.
Ik had van KBb een hart onder de riem verwacht, een kopje koffie en een goed gesprek. In plaats daarvan ontving ik een zeer gênante en slecht geschreven nieuwsbrief. Ik had gehoopt dat ze zouden opstaan om het boekenvak bij de hand te nemen in deze moeilijke tijden. Leiderschap richting boekwinkels, uitgeverijen en auteurs.
Wees transparant. Wees eerlijk. Wees zichtbaar. Ga voorop in de strijd en besef dat het niet gaat om individuele gevallen. Het boekenvak is een enorme verzameling van individuele gevallen en de meeste winkels vechten – net als het gevalletje in Almere-Haven – keihard voor het voortbestaan van hun winkel.
We hebben sterk leiderschap nodig. Een visie. Een wegwijzer. Iemand die voor de troepen staat en als een leeuw(in) voor onze belangen vecht. Natuurlijk gaat het nooit perfect worden, maar we hangen nu als los zand aan elkaar. De problemen met CB zijn illustratief voor wat er allemaal aan de hand is. Het zorgt voor verdeeldheid en plaatselijke anarchie. Het gaat om een prachtig product maar uiteindelijk ook om winkels en ondernemers. Geen – of te laat – je boeken krijgen is geen zaterdageditie van een landelijk dagblad dat per abuis een keertje niet in je brievenbus valt. Het is het begin van het einde.
Ik weet dat ik als winkel in Almere-Haven geen onderdeel ben van Triple A. Hooguit van de zelfbenoemde Shitty 400. Ik heb misschien ten onrechte het gevoel dat, als iemand een scheet laat bij Broese of Paagman, de voltallige directie van KBb in de auto stapt om die vieze lucht daar meteen weg te wapperen. Het is mijns inziens echter heel makkelijk om de onderhuidse onvrede die er heerst – ook bij auteurs en uitgeverijen – weg te nemen door wél te reageren op problemen die er zijn. Kom eens langs bij mij in Almere-Haven en vertel onder het genot van een kop koffie concreet wat je voor mij doet. Voor het boek en de stenen winkels. Kom uit die eeuwige schaduw en zorg voor inspiratie en energie.
Soms lijkt het allemaal wel een verhaal van Roald Dahl. Door bijna niemand te verzinnen. In werkelijkheid dreigt het echter een inktzwart horrorverhaal te worden van Stephen King. Gesubsidieerd door de boekwinkels. Verkocht door Bol.com.
Binnenkort te streamen bij Amazon Prime.
