De lockdown is voorbij, de winkels zijn weer open. Net als in 2020 heeft de regering de decembermaand voor veel retailers volledig verpest. Eerst roepen dat alles openblijft, de winkels fors laten inkopen om weer goede en vooral zeer noodzakelijke omzetten te kunnen draaien en vervolgens drie dagen later verkondigen dat veel winkels alsnog moeten sluiten. Niet essentieel. Nooit gedacht dat de boekwinkel minder belangrijk was dan de snackbar, de coffeeshop of de slijterij. De boekwinkel moet dicht, maar als je een vlekje op je jasje hebt, dan mag je wel naar de stomerij. Terwijl er steeds minder mensen op de IC’s van de ziekenhuizen bleken te liggen, hield het kabinet zijn poot stijf. Als we niet voorzichtig waren zouden er wel zesduizend mensen in het ziekenhuis komen. Het bleek een inschattingsfout met voor retailers een verlies van maar liefst twee miljard euro. Ook voor mijn winkel kwam de klap hard aan. Over heel 2021 ben ik bijna vijf maanden gesloten geweest. Zonder steunpakketten, zonder ook maar enige vorm van compensatie. De huur ging door, de salarissen moesten worden betaald en tot overmaat van ramp wilde de belastingdienst – in opdracht van diezelfde overheid – ook gewoon zijn centen zien. Met mijn boekwinkel in Almere-Haven was Ãk het steunpakket voor de overheid geworden.
Half januari mochten wij weer open. Alle financiële buffers waren inmiddels verdwenen. We leven nog, maar net als alle mensen op de IC moeten wij happen naar adem. Er zijn enorme schulden opgebouwd en hoewel wij blij zijn om weer boeken en tijdschriften te mogen verkopen, gaan voor ons en heel veel andere ondernemers de klappen nog komen. Hoe moet je zonder geld op je rekening straks het vakantiegeld van je medewerkers betalen? Waar moet je straks de agenda’s, kalenders en kerstkaarten van betalen? Klanten verwachten bij ons postzegels te kopen, maar dat zijn investeringen van duizenden euro’s waar je geen stuiver aan zal verdienen. Moet je daar je geld aan uitgeven of kan je beter je wenskaartenwand weer laten aanvullen? Fotokarton inkopen, adresboekjes. Alleen dan zal je geld verdienen waarmee je je boekwinkel misschien overeind kan houden. Heeft Almere-Haven over een half jaar nog een boekwinkel? Ik durf het niet te zeggen. Er zijn genoeg dagen dat ik daar een hard hoofd in heb als ik op één dag tien pakketjes uitreik waarvan ik kan zien dat ze boeken bevatten. Titels die ik zeer waarschijnlijk ook in de winkel heb liggen. Sowieso een vreemd fenomeen: boeken online bestellen en het pakket dan afhalen bij de boekwinkel. Klanten die een boek niet willen bestellen en de winkel verlaten met de opmerking dat ze het wel online kopen. Dan heb je het de volgende dag. Net als bij mij. Online heeft niemand boeken op voorraad, die bestellen – net als ik – alles bij het Centraal Boekhuis. Het zorgt ervoor dat onze toekomst er niet rooskleuriger gaat uitzien. De dagen na de lockdown zijn rustig en zelfs op de vrijdag en zaterdag zien de winkelstraten er leeg en verlaten uit. Het gaat een flinke klus worden om verloren klanten weer terug te winnen. Voor de tweede keer in anderhalf jaar tijd. Het is om moedeloos van te worden.
Ik dacht altijd dat boeken belangrijk waren. Dat lezen belangrijk is. Zo ben ik opgevoed, zo heb ik het altijd ervaren. Een boekwinkel is een rustpunt in een winkelcentrum. Laagdrempelig noemen ze dat. Je hebt geen reden nodig om even naar binnen te gaan en op je gemakje rond te kijken. Uit onderzoek is gebleken dat winkelcentra veel van hun aantrekkingskracht verliezen als er geen boekwinkel meer is. Dat klinkt dan toch redelijk essentieel. Persoonlijk ben ik van mening dat alle winkels essentieel zijn. Je zal midden in de winter maar geen warme jas hebben. Geen schoenen. Een fles jonge jenever en een grote zak drop gaan dat probleem niet voor je oplossen.
Feit is dat 2022 een spannend en bepalend jaar gaat worden voor veel retailers in Nederland. Er gaan grote klappen vallen en het wordt er zeker niet beter op in veel winkelstraten. Voor de Marktstraat in Almere-Haven hoop ik het beste. Ik ga de strijd weer aan. Misschien wel tegen beter weten in….
Steun je lokale winkelier huur betalen. Alleen dan maken wij kans om te overleven.
