Uw columnist van dienst mag de in de wintermaanden graag een weekje in de Alpen doorbrengen. En dan bij voorkeur in het Arlberg gebied in Oostenrijk waar je, als je op voldoende hoogte zit, vrijwel altijd verzekerd bent van verse sneeuw en heldere blauwe luchten. De gezonde berglucht, gecombineerd met het grootste gedeelte van de dag sportief bezig zijn in de buitenlucht, heeft een helende werking op lichaam en geest. De beloning in de avond, een eenvoudige doch voedzame maaltijd met een glas Veltliner, maakt de dag dan volledig af, waarna de vermoeide vakantieganger tevreden kan gaan slapen. Om de volgende dag hetzelfde ritueel met plezier weer te herhalen.
De toeristenindustrie is in Oostenrijk inmiddels goed voor meer dan 16 procent van het BNP. En als het gaat om gastvrijheid staat Oostenrijk al jaren op nummer 1 in de lijstjes van de diverse onderzoeksbureaus. En jaarlijks ontvangt Oostenrijk meer dan 40 miljoen internationale gasten.
Is dat nou zo bijzonder, hoor ik u denken. Is Damman gaan werken voor de Oostenrijkse toeristenindustrie? Nee, dat niet, maar ik wil met bovenstaande inleiding wel iets duidelijk maken. Als je de huidige skigebieden bekeek 50 jaar geleden, dan zag je idyllische dorpjes in een gebied waar verder niet veel aanwezig was om welvarend van te leven. Maar met het verbeteren van de infrastructuur, het leveren van kwaliteit in alle opzichten, en slimme marketing, werd een florerende industrie ontwikkeld waar nu veel geld doorheen gaat. Het komt er op neer dat men optimaal gebruik heeft gemaakt van wat er wél was, en niet bij de pakken neer is gaan zitten. Goede faciliteiten, uitstekende gastronomie en gastvrije hotels maakten dat Oostenrijk wereldwijd naam en faam heeft gekregen op het gebied van vakanties. De Oostenrijkse kennis wordt nu zelfs gebruikt als men in andere landen iets dergelijks wil opzetten. In Nederland praten we graag over onze kenniseconomie. Economische groei van de samenleving komt daarbij niet voort uit arbeid, landbouw of kapitaal, maar uit kennis en innovatie. Door het toepassen van kennis is innovatie mogelijk, wat tot nieuwe producten en diensten kan leiden. Produceren doen we bijna niet meer en grondstoffen hebben we vrijwel ook niet.
Dus wat is het alternatief? Diensten verlenen, distributieland zijn en kennis verkopen? Een prima idee, maar dan moet je daar dan wel de beste in zijn. Als we aan Nederlandse kennis en innovatie denken, dan wordt er meestal gedacht aan high tech bedrijven. Maar ook in andere sectoren en industrieën zijn we heel vooruitstrevend. Zoals de Oostenrijkers investeerden in het toerisme, zo zouden wij nog veel meer op kennis moeten inzetten. Onderwijs is daarbij een enorm belangrijke basis. Alarmerend is het dan ook dat er een groot tekort is aan onderwijzers en leraren en dat we de slimmere mensen noodgedwongen ook vaak uit het buitenland halen. En de geringe belangstelling voor technische opleidingen stemt mij ook niet vrolijk. Merkwaardig is het ook dat er zoveel mensen worden opgeleid voor overbodige beroepen waar er al een overvloed van is. Liever dus de opleidingen voor gevraagde beroepen stimuleren en bijvoorbeeld lerarenopleidingen gratis maken. En de echte beroepsopleidingen nog aantrekkelijker maken en meer gaan waarderen. Als kennis écht belangrijk is dan moet je het wel serieus nemen en erin willen investeren!
Economische keuzes maken is eigenlijk eenvoudig; de mogelijkheden en het potentieel benutten die je wel hebt en je aanpassen aan je leefomgeving en mogelijkheden. Of dus iets totaal onverwachts doen. Klassiek zijn de verhalen van bedrijven die al dan niet gedwongen een totaal andere richting zijn ingeslagen. Iedereen kent nog wel het verhaal van Nokia. Van pulphoutfabriek tot wereldspeler op de telecom markt. En denkt er iemand nog aan Philips als het gaat om gloeilampen?
Het zijn vaak de briljante creatieve geesten die wars van alle tegenslag een visie hebben met doorzettingsvermogen en iets moois kunnen neerzetten. Doen waar je goed in bent en de kansen zien. Dat vraagt altijd om gedurfd leiderschap en visionairs. Het is dus belangrijk om deze helden te koesteren, te stimuleren en te ondersteunen. En dat gebeurt eigenlijk in Nederland veel te weinig!
-Mr.drs. Peter Damman is voorzitter Officers World en entrepreneur
Lees hier de vorige column van Peter Damman.
