De retailmarkt is constant in beweging en ondergaat voortdurend veranderingen. Een van de meer opvallende ontwikkelingen in de afgelopen jaren is de opkomst van spellen en puzzels in de (kantoor) boekhandels. Marcel Mulder geeft aan wat de ontwikkelingen zijn en waar de kansen liggen.

Daar waar de verkoop van spellen en de puzzelmarkt in het jaar na corona onder druk heeft gestaan, lijkt de boekhandel zich aan deze trend te hebben onttrokken. Boosterbox, Comello, Bekking & Blitz, Abodee en Decadence zagen haar leveringen aan deze groep winkels in 2022 doorstijgen en ik verwacht op basis van vele gesprekken dat de omzet van spellen en puzzels in 2022 licht is gestegen. De boekhandel doet het daarmee rond 25 procent beter dan de markt!

Verdubbeling

Een opvallende prestatie, omdat de afzet ten opzichte van het laatste reguliere jaar 2019 ruim is verdubbeld. Boosterbox heeft zich de afgelopen jaren dan ook sterk gefocust op de boekhandel met premium puzzelmerken als Gibsons en Eeboo en ziet de positieve trends al ruim 10 jaar. Redenen hiervoor zijn onder meer het wegvallen van rond de 300 speelgoedwinkels in de afgelopen 5 jaar. De boekhandel heeft een belangrijk deel van de spellen en puzzelomzet naar zich toegetrokken. Aanbieders als Boosterbox, Comello, Bekking & Blitz, Abodee en Decadence zien dat de verkoop van deze productgroep in de boekenbranche in de afgelopen jaren sterk is gestegen. Dit kan grotendeels worden toegeschreven aan de groeiende populariteit van bordspellen, kaartspellen en puzzels, die vaak gezien worden als een leuke manier om tijd met vrienden en familie door te brengen. Ook zijn er steeds meer volwassenen die zich interesseren voor spellen en puzzels, waardoor de markt is uitgebreid. Een puzzel en een boek lijken in eerste instantie misschien helemaal niet op elkaar. Bij Libris Blz denken we echter dat de consumptie-ervaring van een puzzel en een boek sterk vergelijkbaar is. In beide gevallen betreft het een moment van ontspanning voor jezelf, thuis of op vakantie. Lekker los van de dagelijkse zorgen, even géén telefoon, e-mail of WhatsApp; een kwaliteitsmomentje voor jezelf. En zoals je een boek op dichtslaat na de laatste bladzijde, met het gevoel dat je dat toch maar weer mooi hebt gepresteerd, geeft het leggen van het laatste puzzelstukje ook een gevoel van compleetheid en voldoening.

Aansluiten bij bekendheid

Dit wordt nog eens versterkt door een assortiment kinderpuzzels en -spellen dat een directe relatie heeft met bekende boektitels. Spellen en puzzels, maar ook pluchen knuffels van bekende boektitels als Nijntje en Kikker zij al lang een bekende verschijning in de boekwinkel. Hier zijn de laatste jaren sterke merken als Gruffalo, Buurman & Buurman en Rupsje Nooitgenoeg aan toegevoegd. Een recent voorbeeld zijn nieuwe spellen en puzzels van bijvoorbeeld Harmen van Straaten. Het meest recente succes is bereikt met de producten van de Gorgels. Ook het resultaat van directe samenwerking tussen Leopold en Boosterbox. Spellen en puzzels hebben inmiddels ook een vaste plek veroverd in het assortiment van de Libris Blz. boekwinkels, het is al meer dan een vaste productgroep, die alleen maar groter gaat worden. Misschien is de verbinding met spellen minder direct dan met puzzels, maar de plek van gebruik (thuis en op vakantie), de verschijningsvorm (vorm en formaat zijn vergelijkbaar aan boeken) en het aankoopgedrag (een leuk cadeautje of jezelf even verwennen) maken dat spellen toch hun weg naar de consument vinden via de boekhandel. 

Kansen voor de toekomst

Aanbieders als Boosterbox, Comello, Bekking & Blitz, Abodee en Decadence zien enorme kansen voor de boekhandel om juist boekhandels assortiment speciaal voor de boekhandel te produceren. Belangrijk is wel de juiste assortimentskeuze te maken, want een hoofdassortiment zoals boeken en tijdschriften zullen spellen en puzzels niet worden. De kantoorboekhandel focust zich daarom vooral op de kleinere verpakkingen van spellen met een relatief laag prijspunt, om impuls aankopen te stimuleren. Voor grotere en duurdere spellen is het lastig de concurrentie met de speciaalzaken en internet aan te gaan en daarnaast is er veel prijsconcurrentie met populaire titels als Monopoly, 30 Seconds, Ticket to Ride etc. Dan wordt het lastiger een goede marge te realiseren. 

Ondersteuning

Boosterbox, Comello, Bekking & Blitz, Abodee en Decadence helpen de boekhandel graag om deze relatief nieuwe en margerijke categorie verder te ontwikkelen. Door te adviseren bij het maken van een assortiment waarmee een zo groot mogelijk deel van de markt wordt afgedekt, te helpen bij het maken van schappenplannen, actief mee te helpen presentaties te bouwen en het assortiment continue actueel te houden. Verder is het belangrijk op de juiste momenten met de juiste producten het assortiment extra aandacht te geven. Sinterklaas en Kerst zijn natuurlijk voor de hand liggende momenten, maar de markt van vooral pocketspellen piekt ook telkens voor de schoolvakanties. En dan niet alleen de zomervakantie, maar in toenemende mate ook de voorjaars-, meien herfstvakantie. Daarnaast werkt Boosterbox samen met haar leveranciers om een stap verder te gaan, met extra aandacht tijdens de hoogtepunten van het boekenvak. Vooral de Kinderboekenweek is een uitstekende kans om het assortiment boek gerelateerde producten in het zonnetje te zetten.

Versterken assortiment

In de toekomst verwachten de leveranciers dat de groei van de spellen- en puzzelmarkt zal blijven aanhouden. De populariteit van deze producten zal waarschijnlijk blijven stijgen, wat op haar beurt weer kansen biedt voor de boekenbranche om te blijven groeien en aan te sluiten bij de veranderende retailmarkt. Om nog beter in te spelen op de vraag vanuit deze groeiende markt zal Comello dit jaar inzetten op het versterken en verbreden van het assortiment bordspellen, kaartspellen en puzzels. En last but not least, Boosterbox, Comello, Bekking & Blitz, Abodee en Decadence begrijpen ook dat de focus primair op de boeken en tijdschriften, wenskaarten ligt. Daarom wil de spellen- en puzzel-leveranciers de boekhandel ontzorgen met een breed assortiment met een laag franco bedrag en advies op diverse vlakken, wat de boekhandel de mogelijkheid geeft om met zo min mogelijke afleiding van de focus op boeken het assortiment goed te managen. Boosterbox dus als een soort CB maar dan voor spellen en puzzels en zonder bijkomende logistieke kosten Ik verwacht dat 95 procent van de Libris Blz. Winkels eind 2023 boekhandels gerelateerde spellen en puzzels verkoopt. In samenwerking met de leveranciers bieden we via het interne Digitaal Beurs Plein tegen sterke inkoopprijzen passend assortiment aan voor in de winkel en voor verkoop online van verkoop uit eigen voorraad ( click & collect). Marcel Mulder is sinds 1 juli manager Inkoop non-books bij Libris BLZ. Daarvoor was hij category manager bij Audax voor de formules AKO, Bruna, Read Shop, Plantage Boekhandels, Vivant. Verantwoordelijk voor een kwalitatief en kwantitatief passend assortiment voor de productgroepen Cartridges, Verzenden, Printpapier, Multimedia, Wenskaarten, Additioneel assortiment gift & cadeau. Hiervoor was hij bij RDC assortimentsmanager kantoorartikelen, wenskaarten, tijdschriften, gift, spellen, hobby, muziek en DVD.

X